کتاب «خلاصه منهج الصادقین»، شرح مختصر و تلخیصی از اثر معروف «منهج الصادقین فی الزام المخالفین» نوشته ملافتحالله کاشانی، یکی از بزرگترین مفسران سده دهم هجری، و تحقیق آیتالله حسن حسنزاده آملی است. این اثر به زبان فارسی نگاشته شده و در آن ملا فتحالله سعی کرده است تا تفسیری جامع و دقیق از قرآن کریم ارائه دهد که در آن روایات اهلبیت(ع) نیز مورد توجه قرار گرفته است. پس از اتمام این تفسیر جامع، بهدلیل پیچیدگی و مفصل بودن آن، خودِ نویسنده نسخهای تلخیصشده به نام «خلاصه منهج الصادقین» آماده کرد که بهمنظور سهولت مطالعه برای علاقهمندان ارائه شده است.
«خلاصه منهج الصادقین» در هشت بخش تنظیم شده است و در آن ملا فتحالله به تفصیل به تفسیر آیات قرآن پرداخته است. در این کتاب، اقوال مشهور مفسران امامیه ذکر شده و از ذکر اختلافات فقهی و روایات زیاد پرهیز شده است. علاوه بر این، نویسنده از بسیاری مسائل چون اسباب نزول و قصص انبیا بهطور مختصر صحبت کرده است. در نسخه تحقیقشده توسط علامه حسنزاده آملی، این اثر در پنج جلد منتشر شده و جلد سوم شامل سورههای کهف تا نمل است. همچنین، ویژگیهای خاص این چاپ شامل استخراج آیات در پاورقی، صفحهبندی مناسبتر، و مقایسههای دقیقتر با نسخههای قبلی است.
چاپهای مختلف این کتاب از جمله نسخههای تصحیحشده توسط ابوالحسن شعرانی و علامه حسنزاده آملی، نشان از اهمیت و تأثیرگذاری این اثر در دایره مطالعات تفسیری شیعه دارد. نسخههای تصحیحشده علاوه بر اصلاحات فنی و علمی، دارای مقدمههایی از مصححان نیز هستند که در آنها به مباحث مهم و ویژگیهای خاص اثر اشاره شده است. بهطور کلی، «خلاصه منهج الصادقین» بهعنوان یک مرجع علمی و تفسیری برای محققان و علاقهمندان به علوم قرآن، جایگاه ویژهای در ادبیات تفسیری شیعه دارد.
