تاریخ کلام از گرایش های تاریخ علم است که فارغ از درستی یا نادرستی گزاره های اعتقادی به بررسی تاریخی باورها و عقاید دینی می پردازد. در این رشته ی علمی، پیدایش نظریه های کلامی و تحولات احتمالی آن، شخصیت های صاحب نظر، مکاتب و نظام های کلامی و میراث تولید شده از سوی ایشان با نگاه تاریخی مورد مطالعه و تحقیق قرار می گیرد.
کتاب تاریخ کلام براساس ادوار تاریخی علم کلام به معرفی مهم ترین مکاتب کلامی اهل سنت و مدارس کلامی شیعه پرداخته است.
این کتاب که به صورت درسنامه تدوین شده، در بردارنده ی شانزده درس است. نویسنده در دو درس نخست به بیان کلیاتی در این زمینه پرداخته است. درس سوم نگاهی کلی به مراحل تطور علم کلام دارد. درس چهارم تا هشتم به بیان سیر تحول و تکامل علم کلام در میان اهل سنت و معرفی مهم ترین مکاتب کلامی اهل سنت اختصاص دارد. درس نهم تا پایان کتاب به بررسی ادوار علم کلام در بین امامیه پرداخته، سیر تحول کلام امامیه در مدارس مدینه، کوفه، قم، بغداد، ری، حله و اصفهان و سرانجام وضعیت کلام در دوران معاصر را در درس های جداگانه تحلیل کرده است.
