کتاب «آفتاب علم و معرفت» زندگینامه عالم ربانی و عارف الهی آیتالله سید ابوالقاسم حسینی دهکردی اصفهانی (1272-1353ق) را به تصویر میکشد. این اثر، با نگاهی تحلیلی و مستند، زندگی فردی از تبار نور و دانشمند عارف را روایت میکند که عمر خود را وقف علم، اخلاق و سلوک کرده و بر قله اندیشه و معرفت قرار داشته است. کتاب، هم برای پژوهشگران و علاقهمندان به تاریخ علم و عرفان اسلامی و هم برای مخاطبان عام، فرصتی فراهم میکند تا با شخصیتی آشنا شوند که علاوه بر کسب علوم دینی، تربیت شاگردانی برجسته از جمله امام خمینی(ره) و آیات عظام بروجردی و مرعشی نجفی را نیز بر عهده داشته است و تأثیر بسزایی بر حوزههای علمی و فرهنگی زمان خود گذاشته است.
اثر در شش فصل سامان یافته است. فصل نخست به زندگینامه و معرفی اساتید، شاگردان و تألیفات آیتالله دهکردی اختصاص یافته و فصل دوم به فعالیتهای سیاسی و فرهنگی ایشان پرداخته و شاگردان و کسانی که از ایشان اجازه روایت و اجتهاد دریافت کردهاند معرفی شدهاند. فصل سوم خصوصیات اخلاقی و عرفانی ایشان را شرح میدهد و با ذکر تلاشهای او در عبادت، تحصیل و بیان دو رؤیای صالحه در نجف اشرف، جلوهای عمیق از سلوک معنوی وی ارائه میکند. فصل چهارم با عنوان «آیتالله دهکردی در بیان بزرگان» به بازتاب شخصیت و جایگاه ایشان نزد علمای معاصر میپردازد، فصل پنجم رحلت این عالم را بیان میکند و فصل ششم به شرح حال خانواده و فرزندان ایشان اختصاص یافته است.
کتاب علاوه بر ارائه تصویری جامع از زندگی و شخصیت آیتالله دهکردی، منبعی ارزشمند برای دانشپژوهان و علاقهمندان به تاریخ فقه و عرفان است. این اثر نشان میدهد چگونه فردی با تلاش مستمر در حوزه علم و اخلاق، توانسته نقش تعیینکنندهای در تربیت شاگردان برجسته و تحکیم معارف دینی ایفا کند. مطالعه این کتاب علاوه بر آشنایی با زندگی یک عالم ربانی، الهامبخش کسانی است که به دنبال الگوهای عملی در حوزه علم، اخلاق و خدمت به جامعه هستند.