کتاب «کیمیای هستی: زندگینامه خودنوشت»، به قلم آیتالله سید مرتضی حسینی نجومی، اثری ارزشمند در حوزه زندگینامهنگاری، هنر دینی و تجربهنگاری علمی و معنوی است. نویسنده که از خاندان علمی و چهارصد ساله نجومی و آلآقا به شمار میرود، افزون بر بهرهمندی از علوم منقول و معقول، چهرهای شناختهشده در قلمرو خط، نقاشی، تذهیب، صحافی و وراقی است. او سالها در حوزه علمیه نجف و قم به تحصیل پرداخت و از محضر بزرگانی همچون آیتالله سبزواری و دیگر فقهای شناختهشده بهره برد. کتاب حاضر مجموعهای است از یادداشتها، مقالات و گفتارهایی که نویسنده در طول سالیان به رشته تحریر درآورده و اکنون در قالبی منسجم به خواننده عرضه شده است.
محتوای کتاب در دو بخش اصلی تنظیم شده است؛ بخش نخست درباره زندگی خانوادگی، دوره طلبگی، تحصیل در نجف و قم، استادان اثرگذار، تجربیات زیسته در مسیر روحانیت و توصیههایی خطاب به طلاب جوان است. در بخشی از کتاب، نویسنده به بازخوانی دوران کودکی و شکلگیری شخصیت علمی خود میپردازد و از روند کسب اجازههای علمی، شکوفایی استعدادها و نقش علمای بزرگ در تربیت خویش سخن میگوید. بخش دوم کتاب، وجه هنری او را معرفی میکند؛ جایی که خواننده با روایتهایی از پشت صحنه خلق آثار هنری، تجربههای خطاطی و تذهیب، مهارتهای تجلید و وراقی، و پیوند میان هنر و معنویت در نگاه یک عالم دینی روبهرو میشود. کتاب با نمونههایی از آثار هنری مؤلف و معرفی نسخههای خطی و آثار علمی او در حوزههای مختلف علوم اسلامی همراه است.
«کیمیای هستی» از آن جهت اثری قابل توجه به شمار میآید که زندگانی و اندیشههای یک عالم دینی را با روایت تجربه هنر در هم میآمیزد و تصویری متفاوت از زیست حوزوی و هنری ارائه میدهد. این کتاب برای پژوهشگران تاریخ معاصر حوزه، علاقهمندان به خوشنویسی و هنرهای سنتی، و نیز خوانندگانی که به دنبال مطالعه سفرنامهای از زندگی علمی و معنوی یک مجتهد هنرمند هستند جذاب و سودمند است. توانایی نویسنده در روایتگری، نگاه دقیق به جزئیات، و نگارش بخشی از تاریخ معاصر هنر دینی در ایران، این اثر را به منبعی ارزشمند در شناخت نسبت میان علم، معنویت و هنر بدل کرده است.