حضرت عبد العظیم حسنى علیه السلام، یكى از شخصیتهاى بزرگ علمى ، عملى و جهادى است كه تا كنون آن گونه كه شایسته است، شناخته نشده است .
در مقدّمه حكمت نامه حضرت عبد العظیم علیه السلام، موضوعاتى چون: شخصیت خانوادگى ، ویژگىهاى علمى و عملى ، هجرت به شهر رى و وفات ایشان در این شهر، بررسى شده اند.
حكمتنامه حضرت عبد العظیم علیه السلام
حضرت عبد العظیم حسنى علیه السلام راوىِ بخشى از حكمتهاى خاندان رسالت است ، و بدین مناسبت ، این مجموعه ، حكمتنامه حضرت عبد العظیم علیه السلام نامیده شد .
این حكمتنامه ، شاملِ شناختنامه عبد العظیم علیه السلام و یكصد حكمت ، از سخنان حكیمانهاى است كه بى واسطه یا با واسطه ، توسط ایشان ، از اهل بیت علیهم السلام روایت شده است. پیش از ورود به متن كتاب ، ذكر چند مطلبْ ضرورى است :
1 . در نگارش شناختنامه حضرت عبد العظیم علیه السلام از شمارى از كتابها و مقالاتى كه در مجموعه آثار كنگره حضرت عبد العظیم علیه السلام منتشر شده اند، بهره بردهایم .
2 . بجز یك روایت، متن همه روایاتى كه در این حكمتنامه آمده و نیز ترجمه آنها برگرفته از مسند حضرت عبد العظیم حسنى علیه السلام1 است، پس از مصدریابى توسط «پژوهشكده علوم و معارف حدیث»، با نظمى نوین در پنج فصل ارایه مىشود . البته اصلاحات زیادى در ترجمه صورت گرفته و شمارى از روایات، مجدداً ترجمه شده اند .
3 . كار اصلىِ نگارنده در این مجموعه، شرح اكثر احادیث آن است ، و نكته قابل توجّه در این باره، این است كه در بسیارى از موارد، پیوند سخنان حكیمانه پیامبر صلى اللَّه علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام با قرآن كریم، مشخص گردیده است ، و اگر دیگر سخنان آن بزرگواران نیز بر همین منوال شرح داده شوند ، معلوم مىشود كه رهنمودهاى آنان، چیزى جز تفسیر قرآن و شرح پیامها ، اشارات و لطایف این كتاب آسمانى نیست .
4 . سند كامل روایات ، همراه با متن عربى آنها آمده تا معلوم شود كه حضرت عبد العظیم علیه السلام در چه نقطهاى از سند قرار گرفته است . البته در مواردى كه روایتى به منظور شرح دادن آن تقطیع شده باشد ، در پانوشت ، به متن كاملِ آن در فصل پنجم ارجاع مىگردد .